Σημαντικά φορολογικά κίνητρα για την ενεργοποίηση χιλιάδων κλειστών κατοικιών προς μακροχρόνια μίσθωση εισάγει η κυβέρνηση από τον Νοέμβριο, σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο φορολογικό νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Οι νέες διατάξεις προβλέπουν πλήρη απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για τρία χρόνια σε ιδιοκτήτες που εκμισθώνουν κατοικίες που παρέμεναν κενές ή διέθεταν μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης (τύπου Airbnb). Παράλληλα, επεκτείνεται ο αριθμός των δικαιούχων και των ακινήτων που μπορούν να επωφεληθούν, ενώ ενισχύεται η προστασία του ιδιοκτήτη σε περίπτωση πρόωρης αποχώρησης ενοικιαστή.
Το μέτρο, το οποίο ίσχυε μέχρι τον Δεκέμβριο του 2024, παρατείνεται έως το τέλος του 2026, καθώς πολλοί ιδιοκτήτες δεν το αξιοποίησαν λόγω περιορισμών και εξαιρέσεων στη νομοθεσία. Σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής, Κωνσταντίνο Γλούμη-Ατσαλάκη, περίπου 700.000 έως 900.000 διαμερίσματα παραμένουν κενά στη χώρα.
Με τις νέες ρυθμίσεις, η απαλλαγή ισχύει για συμβάσεις μακροχρόνιας μίσθωσης που θα συναφθούν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026, με το ακίνητο να έχει δηλωθεί ως «κενό» στο Ε2 για τρία έτη ή ως βραχυχρόνιας μίσθωσης για τουλάχιστον έναν χρόνο πριν. Η ελάχιστη διάρκεια μίσθωσης είναι τρία έτη, με εξαίρεση ειδικές κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων (γιατροί, εκπαιδευτικοί, ένστολοι, νοσηλευτές), όπου επιτρέπεται εξάμηνη μίσθωση. Έτσι, η απαλλαγή εφαρμόζεται και σε διαδοχικές μισθώσεις εντός της τριετίας, διευκολύνοντας ιδιοκτήτες σε περιοχές με αυξημένη κινητικότητα προσωπικού.
Επιπλέον, επεκτείνεται η φοροαπαλλαγή και σε κατοικίες άνω των 120 τ.μ. όταν ενοικιάζονται σε τρίτεκνες ή πολύτεκνες οικογένειες, με προσθήκη 20 τ.μ. για κάθε επιπλέον παιδί μετά το δεύτερο. Αυτό ανοίγει την αγορά και για μεγαλύτερα ακίνητα που έως τώρα εξαιρούνταν.
Σε περίπτωση πρόωρης αποχώρησης του ενοικιαστή, ο ιδιοκτήτης διατηρεί το όφελος για τα ήδη εισπραχθέντα ενοίκια και έχει προθεσμία τριών μηνών για να βρει νέο μισθωτή, ώστε να συνεχιστεί η απαλλαγή. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται άπαξ εντός της τριετίας.
Οφέλη για ιδιοκτήτες και ενοικιαστές
Οι ιδιοκτήτες που εκμισθώνουν κλειστά ακίνητα για μακροχρόνια μίσθωση απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος για 36 μήνες, γεγονός που μεταφράζεται σε σημαντικό οικονομικό όφελος. Για παράδειγμα, ιδιοκτήτης με ετήσιο μίσθωμα 8.000 ευρώ εξοικονομεί 3.600 ευρώ φόρου στην τριετία.
Επιπλέον, για όσους διαθέτουν περισσότερα ακίνητα, το όφελος είναι πολλαπλάσιο, καθώς το φορολογικό βάρος αυξάνεται προοδευτικά (έως 45%). Ο μηδενικός φόρος καθιστά ιδιαίτερα ελκυστική τη μακροχρόνια μίσθωση και για μεγάλους ιδιοκτήτες.
Αντίστοιχα, οι ενοικιαστές ωφελούνται από τη διάθεση περισσότερων κατοικιών στην αγορά και τη δυνατότητα χαμηλότερων μισθωμάτων, καθώς οι ιδιοκτήτες απαλλάσσονται από το φορολογικό βάρος. Τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες αποκτούν πρόσβαση σε μεγαλύτερα διαμερίσματα, ενώ ειδικές κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων βρίσκουν ευκολότερα στέγη σε απομακρυσμένες περιοχές, χάρη στην ευελιξία των συμβάσεων.
Επιπλέον, για το 80% των περιπτώσεων αυτών, προβλέπεται επιστροφή ενός μηνιαίου ενοικίου κάθε χρόνο στους ενοικιαστές, ενισχύοντας το όφελος της μακροχρόνιας μίσθωσης.
Περιορισμοί και προϋποθέσεις
Η εφαρμογή της απαλλαγής απαιτεί το ακίνητο να ήταν δηλωμένο ως κενό στο Ε2 για τρία συνεχόμενα έτη πριν τη μίσθωση ή ως βραχυχρόνιας μίσθωσης για έναν χρόνο. Όλα τα συμβόλαια πρέπει να συναφθούν έως το τέλος του 2026. Αν δεν βρεθεί νέος ενοικιαστής εντός τριών μηνών σε περίπτωση αποχώρησης, η απαλλαγή παύει να ισχύει για το υπόλοιπο της τριετίας.
Σημειώνεται ότι απαγορεύεται αυστηρά η διάθεση του ακινήτου σε βραχυχρόνια μίσθωση (τύπου Airbnb) κατά τη διάρκεια της τριετίας. Εάν διαπιστωθεί τέτοια χρήση, ο ιδιοκτήτης χάνει το ευεργέτημα και υπόκειται σε αναδρομική φορολόγηση και πρόστιμα.
Ερωτήματα παραμένουν για περιπτώσεις αλλαγής ιδιοκτησίας ή μίσθωσης πριν την ψήφιση του νόμου, με απαντήσεις να αναμένονται από τη σχετική εγκύκλιο.
Οι νέες ρυθμίσεις διαμορφώνουν ένα πιο ελκυστικό πλαίσιο για τη μακροχρόνια εκμίσθωση κατοικιών, δίνοντας ώθηση στην αγορά ακινήτων και προσφέροντας λύσεις σε ιδιοκτήτες και ενοικιαστές, ιδιαίτερα σε περιοχές με αυξημένη ζήτηση για στέγαση.