Από το ραντάρ του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου περνάει σήμερα η περιβαλλοντική μελέτη του τμήματος Κίσσαμος – Χανιά, που θα συμπληρώσει την παραχώρηση του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης - ΒΟΑΚ.
Καθώς δεν φαίνεται χαραμάδα πιθανής μετάθεσης της λήξης του Ταμείου Ανάκαμψης, όπως διαμήνυσε κι ο Πρωθυπουργός στη συνάντηση που είχε την περασμένη εβδομάδα με τους εκπροσώπους των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων, η κλεψύδρα μετρά αντίστροφα για τη μεγάλη παραχώρηση.
Ακόμα κι αν ο στόχος για έναρξη της 35ετούς παραχώρησης ως το τέλος του 2025 πιαστεί, θα πρέπει να ακολουθήσει ένα εξάμηνο σπριντ, ώστε να μην χαθούν τα 200 εκατ. ευρώ που έχουν δεσμευτεί από το Ταμείο Ανάκαμψης για το τμήμα Κίσσαμος Χανίων – Ηράκλειο.
Δυόμισι μήνες μετά τις υπογραφές με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η Κομισιόν ενέκρινε στα μέσα Ιουλίου τη δημόσια συμμετοχή στο έργο, συνολικού ύψους 792 εκατ. ευρώ.
Προκειμένου να ενισχυθεί το επενδυτικό σχήμα για το μεγαλύτερο οδικό έργο της χώρας, ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ, βρίσκονται παρασκηνιακά σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις με δύο τουλάχιστον φορείς, τους ομίλους AKTOR -που μόλις πρόσφατα απέκτησε την ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις- και Metlen.
Αν και παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι οι διαπραγματεύσεις θα καθορίσουν την έναρξη της παραχώρησης, από την πλευρά της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ τίθεται σε προτεραιότητα η εκκίνηση της κατασκευής.
Αγκάθι πάντως παραμένουν οι προσφυγές των δήμων Ηρακλείου και Μαλεβιζίου για τη χάραξη του ΒΟΑΚ, προκειμένου να μην διχοτομεί το πολεοδομικό συγκρότημα του Ηρακλείου. Τους τελευταίους μήνες, καταβάλλονται προσπάθειες από την ηγεσία του υπουργείου Υποδομών, ώστε να βρεθεί κοινός τόπος με την τοπική αυτοδιοίκηση.
Στην πρόσφατη επίσκεψη του υφυπουργού Νίκου Ταχιάου, όπου παρουσίασε και ορισμένες λύσεις επί των προτάσεων που έχουν καταθέσει οι δύο δήμοι, όπως μελετήθηκαν από τις αρμόδιες υπηρεσίες, φάνηκε ότι γίνονται θετικά βήματα. Διαφάνηκε μάλιστα συμφωνία για νέο κόμβο στο ΠΑΓΝΗ. Οι δύο δήμαρχοι από τη μεριά τους αναμένεται να διατηρήσουν τις προσφυγές ως διαπραγματευτικό όπλο, ως την ολοκλήρωση των μελετών.
Αναπόσπαστο τμήμα η προαίρεση
Δεδομένου ότι το τμήμα του ΒΟΑΚ από Κίσσαμο Χανίων ως Ηράκλειο είναι το πιο επικίνδυνο, με 26 σοβαρά τροχαία, 20 ανθρώπινες απώλειες και 18 σοβαρούς τραυματισμούς στην τριετία 2022-2024, το τμήμα της προαίρεσης μήκους 30,4 χιλιομέτρων θεωρήθηκε εξαρχής απαραίτητο. Το έργο αφορά στην αναβάθμιση και κατασκευή του τμήματος Κίσσαμος – Xανιά, στο πλαίσιο της παραχώρησης.
Το αντικείμενο του έργου, για το οποίο η χρηματοδοτική συμβολή του δημοσίου θα φτάσει στα 99 εκατ. ευρώ, περιλαμβάνει: έξι ανισόπεδους κόμβους, 10 γέφυρες μέγιστου μήκους 214,2 μέτρων, δύο σήραγγες (2 κλάδων) συνολικού μήκους 1.430 μέτρων, 41 ανισόπεδες διαβάσεις, 36 έργα αντιστήριξης συνολικού μήκους περί τα 8 χλμ. και μέγιστου ύψους 17,5 μέτρων. Ο άξονας θα έχει τετράιχνη διατομή, με δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση συνολικού πλάτους 7 μέτρων και ΛΕΑ. Θα υπάρχει κεντρική νησίδα πλάτους 2,5 μέτρων.
Κατά μήκος του έργου εντοπίζονται 41 κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία και θέσεις ιστορικού, πολιτιστικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Όπως ορίζεται στη ΜΠΕ, «δεδομένου ότι το έργο πρόκειται να εκτελεστεί στην ευρύτερη περιοχή του κηρυγμένου Αρχαιολογικού Χώρου Νοπηγείων-Κολένι, καθώς και αρχαιολογικά ελεγχόμενης περιοχής Δραπανιά, λόγω της ύπαρξης διάσπαρτων εντοπισμένων αρχαιοτήτων και αρχαιολογικών ενδείξεων, για την εκτέλεση αυτού απαιτείται η παρακολούθηση όλων των εκσκαφικών εργασιών για την προστασία των αρχαιοτήτων».
Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση έκδοσης περιβαλλοντικών όρων του τμήματος προαίρεσης, βάσει της επικαιροποιημένης από το 2023 μελέτης για το έργο παραχώρησης, θα ανοίξει και επίσημα τον δρόμο για την υλοποίησή του.